Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Λίγα λόγια για την Κατερίνα Τζαβάρα

Είναι μέρες τώρα που σκέφτομαι για ποιο από τα βιβλία της Κατερίνας Τζαβάρα να  μιλήσω. Για το τελευταίο με τίτλο ''Πού ν' απλώσω τόση αγάπη'', για το ''Πετάει... ο γάιδαρος'' ή για τη σειρά ''Μαγικές διαδρομές στην τέχνη'', μια όμορφη σειρά παιδικών βιβλίων που στόχο έχει να ταξιδέψει τα παιδιά στον υπέροχο κοσμο της τέχνης με τρόπο που να μπορούν να τον αντιληφθούν τα παιδικά τους μάτια.
Και το δίλημμα φυσικά παραμένει γιατί η Κατερίνα Τζαβάρα, νηπιαγωγός στο επάγγελμα, γράφει παιδικά βιβλία που είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς. Αρκεί μια γνωριμία μαζί της για να καταλάβει κάποιος το γιατί. Η Κατερίνα είναι ένας άνθρωπος γεμάτος ζωντάνια και πάθος για τη ζωή, ένας άνθρωπος που λατρεύει τα παιδιά και αυτό φαίνεται σε κάθε βιβλίο της. Άλλωστε, τα βιβλία που γράφει ο καθένας μας είναι σε μεγάλο βαθμό αντανάκλαση του ποιοι είμαστε εμείς και πώς είναι δομημένος ο εσωτερικός μας κόσμος, πόσο στέρεα είναι τα θεμέλιά του. Αν δεχτούμε πως αυτό ισχύει, τότε στην περίπτωση της Κατερίνας δεν έχω παρά να πω πως είναι τυχεροί οι μαθητές της και όσοι ζουν κοντά της. 
Σε κάθε βιβλίο της η Κατερίνα πραγματεύεται μια αλήθεια: άλλοτε τη συγγνώμη, άλλοτε την έννοια της οικογένειας, την φιλία, τον έρωτα στην τρυφερή παιδική ηλικία, την αλληλεγγύη και την αγάπη με τρόπο κατανοητό και ταυτόχρονα, τρυφερό. Φτιάχνει όνειρα και γεννά εικόνες, ταξιδεύει την παιδική φαντασία και προτείνει...
Κατερίνα Τζαβάρα: μιια εκπαιδευτικός, μια πολύπλευρη και πολυτάλαντη προσωπικότητα, ένας άνθρωπος που μάχεται για τη ζωή και κάνει το σχολείο έναν καλύτερο τόπο για τα παιδιά μας... Κατερίνα, σ' ευχαριστώ. 

Τα βιβλία της Κατερίνας Τζαβάρα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διάπλους.

Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013

Αγανακτισμένοι ή βολεμένοι;

Βράδυ Σαββάτου κάπου σε κάποιο προάστιο της Αττικής, μακριά από το κέντρο. Στον κεντρικό δρόμο επικρατεί αληθινό πανδαιμόνιο, αφού η περιοχή σφύζει από ζωή εξαιτίας των πολλών καφέ και γενικότερα, εστιατορίων που έχει να επιδείξει. Σε μία γωνία, σταυροδρόμι για  διαβάτες και αυτοκίνητα, βρίσκεται το υποκατάστημα τράπεζας μεγάλων συμφερόντων. Δεξιά και αριστερά κοιμούνται άστεγοι, είτε σε κάποιο παγκάκι ή στις κόγχες που σχηματίζει το γειτονικό κτίριο. Εκ πρώτης, οι περαστικοί εκπλήσσονται. Το βλέπεις στα πρόσωπά τους. Άλλωστε, η εικόνα αυτή, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, αφορούσε μόνο στο κέντρο της Αθήνας και όχι στα περίχωρα. Αφού πέρασει το πρώτο σοκ, όλοι συνεχίζουν το δρόμο τους σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Αυτόματο delete απο τη μνήμη.
Λίγο πιο κάτω συναντάς κι άλλους, αλλά το θέαμα δεν σοκάρει το ίδιο. Μάλλον επειδή αρχίζει να γίνεται οικείο το σκηνικό και να ενσωματώνεται στο περιβάλλον. Στα πρόσωπα κάποιων περαστικών διακρίνεις θλίψη, στεναχώρια, σε κάποιων άλλων οίκτο και σε κάποιους, λιγότερους ίσως, εμφανή ανακούφιση που δεν είναι αυτοί στη θέση τους ή και αδιαφορία, λες και δεν τους αγγίζουν όσα βλέπουν να διαδραματίζονται μπροστά τους. 
 Κάποτε, ο Μπρεχτ έγραψε:" Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους, δεν διαμαρτυρήθηκα, γιατί δεν ήμουν Εβραίος. Όταν ήρθαν για τους κομμουνιστές δεν φώναξα, γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής. Όταν κατεδίωξαν τους τσιγγάνους, ούτε τότε φώναξα, γιατί δεν ήμουν τσιγγάνος. Όταν ο Χίτλερ φυλάκιζε ομοφυλόφιλους δεν αντέδρασα γιατί δεν ήμουν ομοφυλόφιλος Όταν έκλεισαν το στόμα των Ρωμαιοκαθολικών που αντιτάσσονταν στο φασισμό, δεν έκανα τίποτα γιατί δεν ήμουν καθολικός. Μετά ήρθαν να συλλάβουν εμένα, αλλά δεν υπήρχε πια κανείς να αντισταθεί μαζί μου".

Είναι τα λόγια αυτά του Μπρεχτ που νιώθω πως αντικατοπτρίζουν ιδανικά τις μέρες που ζούμε. Η δυστυχία γύρω μας πληθαίνει εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, την οποία επικαλούμαστε πια όλοι είτε πληττόμαστε αληθινά από αυτήν είτε όχι. Κι όσο αυξάνεται η δυστυχία, αυξάνεται και ο αριθμός των αστέγων. Γέμισαν, διάβασα κάπου, οι σπηλιές γύρω από του Φιλοπάππου από άστεγους, οι περισσότεροι εκ των οποίων μακροχρόνιοι άνεργοι που αδυνατούσαν πια να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Κάπου αλλού έδιναν τον ορισμό του 'Νεόφτωχου'' και πάει λέγοντας...
Και δεν μπορώ να μην αναρωτιόμαι, πώς είναι δυνατόν σε μια χώρα που γέννησε τον πολιτισμό να επιτρέπεται τόση δυστυχία... Πώς είναι δυνατόν να συνεχίζουμε τις ζωές μας σαν να μην μας αφορά ό,τι συμβαίνει γύρω μας... Μα κυρίως, πώς είναι δυνατόν να μην συσπειρωνόμαστε σε μία γροθιά για το κοινό καλό; Το πρόβλημα του γείτονα, ακόμα κι αν υποθετικά δεν μας αφορά τώρα, λοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος να το οικειοποιηθούμε... Αυτό είναι μια γνώση απόλυτη. 
Μέχρι πρόσφατα είχαμε τους Αγανακτισμένους. Κάποιος με ρώτησε πού τους θυμήθηκα... Κατέληξα στο συμπέρασμα πως μάλλον δεν ήμασταν αρκετά αγανακτισμένοι, γι' αυτό και χάθηκε ο παλμός. Βολεμένοι ήμασταν που γίναμε (ξε)βολεμένοι και αυτό μας πείραξε αρκετά για να διαδηλώσουμε. Φαίνεται όμως πως κι αυτό το συνηθίσαμε γρήγορα και είπαμε, δεν βαριέσαι... 
Μέχρι που μια μέρα, σαν τον Μπρεχτ κι εμείς, ίσως αν μείνουμε χωρίς δουλειά ή χάσουμε το σπίτι μας, αποφασίσουμε πως είναι καιρός να παλέψουμε και αναζητήσουμε συναγωνιστές αλλά δεν βρούμε κανέναν πρόθυμο... Δεν χρειάζεται να φτάσεις στο χείλος του γκρεμού για να παλέψεις. Χώρια που καμιά φορά ο γκρεμός είναι πιο κοντά από ότι νομίζεις.

Όταν έβλεπα τους συναδέλφους μου να απολύονται, εγώ δεν μίλησα γιατί είχα ακόμη τη δουλειά μου. Όταν έβλεπα το σπίτι του διπλανού μου να κατάσχεται, δεν με ένοιαξε γιατί το δικό μου σπίτι ήταν ασφαλές. Όταν είδα τον μισθό μου να συρρικνώεται και να με εκμεταλλεύεται ο εργοδότης μου κατάλαβα πως δεν υπήρχε κανείς να αντισταθεί μαζί μου. 



Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2013

Δεσμοί ζωής



Λένε πως μπορεί να συναντήσουμε χιλιάδες ανθρώπους στη ζωή μας, αλλά μόνο ένας ή μόνο μερικοί- αν το πρώτο ενδεχόμενο ακούγεται λειψό- θα  αγγίξουν την ψυχή μας.  Σε κάποιους θα ακουστεί ρομαντικό, κάποιοι άλλοι θα σπεύσουν να μου αποδείξουν πως έχω άδικο και κάποιοι, λίγοι, κατά τη γνώμη μου, θα συμφωνήσουν. Και δεν εννοώ απλώς να συμφωνήσουν γιατί είναι μια ιδέα που ακούγεται ωραία. 
Καθημερινά, συναντάμε δεκάδες ανθρώπους στο δρόμο μας και με πολλούς από αυτούς  αισθανόμαστε αυτομάτως πως ταιριάζουμε, πως είναι ακόμα και το άλλο μας μισό. Άλλωστε, όταν με έναν άνθρωπο έχεις κοινά ενδιαφέροντα το να αισθανθείς πως ταιριάζεις, το να «έρθετε» κοντά, ιδίως όταν έχεις κάνει τη μοναξιά φίλη καλή, μου φαντάζει αρκετά εύκολο. Αυτός είναι ίσως και ο λόγος  που μερικές φορές βιαζόμαστε να «βαφτίσουμε» κάποιον φίλο ή να τον δούμε σαν τον έρωτα της ζωής μας.
 Όχι πως δεν είναι σημαντικό να ταιριάζεις με τον άλλο (σε οποιαδήποτε μορφή σχέσης κι αν αναφερόμαστε) στα απλά και στα καθημερινά. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όλοι  οι άνθρωποι έχουν καταφέρει να αγγίξουν την ψυχή σου. Το άγγιγμα της ψυχής είναι κάτι πολύ πιο βαθύ, πολύ πιο σημαντικό. Το πετυχαίνει μόνο εκείνος που μπορεί να μοιραστεί μαζί σου χωρίς ανταλλάγματα. Εκείνος που μπορεί να σε κάνει να δεις τον εαυτό σου και να μην τρομάξεις. Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να σου δείξει ποιος πραγματικά είσαι, ακόμα κι αν εκ πρώτης φανεί σκληρός μαζί σου ή και τρομαχτικός. Το βέβαιο είναι ότι αυτός ο άνθρωπος έχει πετύχει να δημιουργήσει μαζί σου έναν δεσμό για μια ζωή. Μπορείς να αντιληφθείς εγκαίρως εκείνον που μπορεί πράγματι να αγγίξει την ψυχή σου. Είμαστε άραγε σε θέση να αποκρυπτογραφήσουμε την επιφάνεια όταν τείνει να γίνει συνήθεια;