Τετάρτη 7 Μαΐου 2014

Ο χορός της νύμφης με τα μάτια της Μαίρης Γκαζιάνη

Υπάρχει ένας υπέροχος πίνακας του Nils Blommer (1816-1853) στο εθνικό μουσείο της Στοκχόλμης με τίτλο «Ο χορός των νεράιδων». Παριστάνει μια ομάδα γυναικείων μορφών εξαίσιας ομορφιάς, αραχνοϋφαντα ντυμένες, που χορεύουν στα λιβάδια. 
Και το ερώτημα είναι: πως ξεκίνησε αυτός ο μύθος για τις νεράιδες, αλλά κυρίως τι επιρροές έχει αυτός ο μύθος, στον πραγματικό κόσμο που ζούμε αλλά και στον φανταστικό κόσμο της λογοτεχνίας. Πολλές φορές έχουμε ακούσει ιστορίες από ανθρώπους που είδαν ή που νόμιζαν πως είδαν κάποια νεράιδα να χορεύει κοντά σε ποτάμι αλλά κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να το αποδείξει. Πως θα μπορούσε άλλωστε! Εφόσον αν αντικρύσει την νεράιδα παραμένει παγωμένος στη θέση του από φόβο στο άγνωστο και δέος στην εξαίσια ομορφιά! Ή παράδοση μάλιστα λέει ότι δεν πρέπει να μιλήσεις γιατί αλλιώς θα χάσεις τη λαλιά σου. Αν όμως καταφέρεις να της πάρεις το μαντήλι τότε η νεράιδα χάνει τη δύναμή της και γίνεται κοινός άνθρωπος.
Δεν συνάντησα ποτέ στη ζωή μου κάποια νεράιδα, όμως, πολλά χρόνια πριν, πολύ συγγενικό μου πρόσωπο (α΄ εξάδελφος) ο οποίος λόγω της δουλειάς του αναγκαζόταν να επιστρέφει σπίτι του αργά το βράδυ, περνώντας μάλιστα από έρημους τόπους, μια νύχτα επέστρεψε σπίτι του αλαφιασμένος, φοβισμένος αλλά μαγεμένος και διηγήθηκε την συνάντησή του με μια νεράιδα κοντά σ΄ ένα ποτάμι η οποία του έκανε νόημα να την πλησιάσει. Εκείνος έμεινε παγωμένος, δεν μίλησε, δεν κινήθηκε κι η νεράιδα σε λίγο εξαφανίστηκε. Μια ιστορία που την έλεγε μέχρι το θάνατό του.
Παρασύρθηκα όμως στην θεωρία περί νεράιδων αλλά εκεί με παράπεμψε ο τίτλος του βιβλίου –εφόσον οι νεράιδες λέγονται και νύμφες- αλλά και η εσωτερική πλοκή του.
Ο χορός της νύμφης! Η Νατάσα μας προκαταβάλει με τον τίτλο του βιβλίου της για κάτι μεταφυσικό που προφανώς επηρεάζει τους ήρωές της ή και την εξέλιξη της ιστορίας, κάτι άλλωστε που το συνηθίζει στα βιβλία της, χωρίς να πρόκειται για επιστημονική φαντασία. Και άραγε αναφέρεται στον χορό σαν τον δεσμό που δένει μεταξύ τους τους ήρωες ή αναφέρεται στην νύμφη που η απόκοσμη εμφάνισή της είναι καταλυτική για την εξέλιξη της ιστορίας; Και τα δυο εξ ίσου σημαντικά γι΄ αυτό και η Νατάσα τα συνέδεσε σε μια φράση.
Η ιστορία ξεκινάει αρκετά χρόνια πριν σε ένα μοναστήρι, όπου κατά τη διάρκεια μιας τρομερής καταιγίδας, μια βάναυσα κακοποιημένη νεαρή κοπέλα χτυπάει τη πόρτα του μοναστηριού και βρίσκει εκεί καταφύγιο. Μια εκμυστήρευση αρχίζει να πλέκει, μέσα από τις αριστοτεχνικά τοποθετημένες λέξεις τις Νατάσας, το μυστικό που όποιος το μάθει κινδυνεύει.
Η φαντασία της Νατάσας μας μεταφέρει στη συνέχεια σε ένα μικρό χωριό, όπου μια νεαρή δασκάλα μετατίθεται κατόπιν δικής της πρωτοβουλίας. Κι αναρωτιέται κάποιος πως μπορεί να συνδεθεί μια νεαρή του παρελθόντος με μια νεαρή η οποία φτάνει σε ένα χωριό που βρίσκεται πολύ κοντά στο μοναστήρι. Και γιατί άραγε; τι είναι αυτό που την προέτρεψε σε αυτήν την απόφαση; Ο συνταξιούχος πρώην δάσκαλος που την υποδέχεται, η αρνητική στάση του χωριού απέναντί της, η φιλία της με μια απλή αλλά ευτυχισμένη γυναίκα του χωριού, η επαφή της με το μοναστήρι αρχίζουν να δρουν στην ψυχολογία της πρωταγωνίστριας Σμαράγδας με συνέπεια την εξέλιξη της ιστορίας.
Κάπου εκεί ανάμεσα στα κρυμμένα μυστικά που η Σμαράγδα διακαώς επιθυμεί ν΄ ανακαλύψει και ν΄ αποκαλύψει, εφόσον αυτός είναι εξαρχής ο στόχος της, έρχεται η παράξενη συμπεριφορά του δασκάλου, η συνάντηση με την Φρόσω, σύζυγο του προύχοντα του χωριού Μαρίνου Δεληγιάννη, με τον γιο του Φίλιππα και τελικά και με τον ίδιο.

Ένας κύκλος μυστηρίου που γυροφέρνει σε σιωπηλά στόματα, σε ματιές υποταγμένες στην εξουσία της οικονομικής δύναμης, σε πράξεις ανομολόγητες, στην αδυναμία της παραδοχής μυστικών που όμως η Σμαράγδα είναι αποφασισμένη να διελευκάνει. 
Κάπου εκεί, καθώς βαδίζει την πορεία του κύκλου προσπαθώντας να συνδέσει τα κομμάτια του παζλ, συναντάει ή έτσι τουλάχιστον νομίζει, τη νύμφη η οποία ζει στον κορμό μιας βελανιδιάς κοντά στην είσοδο μιας σπηλιάς. Μαγεύεται από το χορό της νύμφης, στην πορεία η σπηλιά γίνεται το καταφύγιό της αλλά και η ίδια αφήνεται να παρασυρθεί στους ρυθμούς του χορού που η νύμφη της «διδάσκει».
Ένας μεγάλος έρωτας γεννιέται ανάμεσα στη Σμαράγδα και τον Φίλιππα, πιστεύω υπό την αιγίδα της νύμφης, η οποία παραχωρεί το καταφύγιό της στις συναντήσεις των δυο ερωτευμένων. Ένας έρωτας εμπόδιο στα θολωμένα, από το πάθος και τη ζήλεια, μάτια του προύχοντα.
Οι αποκαλύψεις αρχίζουν να ξεδιπλώνονται η μια μετά την άλλη, σαν ένα γαϊτανάκι απελευθέρωσης των κορδελών που συνδέουν τα πρόσωπα και τα γεγονότα. Σαν επιστέγασμα ακολουθεί μια μεγάλη σύγκρουση. Θα υπάρξει λύτρωση; Αυτό θα το ανακαλύψετε διαβάζοντας το βιβλίο. Πάντως η νύμφη εξακολουθεί να ζει στη μεγάλη βελανιδιά κοντά στην είσοδο της σπηλιάς. 
Προσωπικά, τον τρόπο γραφής της Νατάσας Γκουτζικίδου, έχοντας διαβάσει τα τέσσερα από τα πέντε βιβλία της, τον θεωρώ ένα χάδι στη ψυχή. Η φαντασία της είναι αστείρευτη και παράλληλα μυστηριώδης. Έχει τον τρόπο να σε μεταφέρει στο τόπο που ζουν οι ήρωές της, να σου μεταβιβάσει το συναίσθημά τους, να σε υποβάλει στην ανάγκη της συμμετοχής στα δρώμενα με τρόπο ώστε να μην εγκαταλείπεις το βιβλίο από τα χέρια σου πριν το ολοκληρώσεις.
Ο τρόπος που χρησιμοποιεί τις δολοπλοκίες, τα μυστικά και ψέματα, τους ξεχασμένους φακέλους, την μεταφυσική εμπλοκή, πείθει ότι η σκέψη της, κρατάει τον μίτο της φαντασίας πολλών λαβυρίνθων, τους οποίους μας αποκαλύπτει κάθε φορά με την πένα της με την έκδοση κάθε νέου βιβλίου της.
Η Νατάσα Γκουτζικίδου είναι μια γυναίκα όμορφη εξωτερικά κι εσωτερικά. Όταν διαβάσεις τα βιβλία της αντιλαμβάνεσαι ότι πρόκειται για μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Μόλις την συναντήσεις δεν μπορείς παρά να την συμπαθήσεις. Όταν την γνωρίσεις, την αγαπάς. Όταν συνδεθείς μαζί της, τη λατρεύεις.
Αυτή είναι η Νατάσα για μένα! Μια φίλη ψυχής! 
Νατάσα μου καλοτάξιδα όλα τα βιβλία σου!
12-01-2013

Μαίρη Γκαζιάνη
Ποιήτρια, συγγραφέας, ζωγράφος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου